Buannel ram dai lung dumtu
Mizopa lunglengin khawchhak lam a hawi an tih
thin ang ngeiin, Chawngtinleri’n ramsa a siamna hmun, ramsa chi tin tual lenna
hmun Buannel hian Mizopa lungril a luah thuk hle. La hmu loten hmuh an chak a, kal
tawhten kal nawn leh an chak thin. Chu Buannel ngei mai chu ka han fanpui teh
ang che, i chhiar zawha danglamna eng emaw tal i nei lo emaw, i chhiar chhuak
peih lo emaw a nih chuan Mizo i nih leh nih loh i inngaihtuah nawn dawn nia (
:D )
November - March/April hi Buannel tlawh hun tha
a ni a, November/December-ah hian boruak a thiang nuam a, a vawt em em lo va,
zin vah nan chuan a nuam ber mai awm e. Buannel Welfare an awm a; tin, Hualngo Ram
Tourism Department an awm bawk a, anni hi biak pawh a tha viau, a tul angin
ruahmana an siampui thei a ni. November/December thlaah hian boruak a thiang
nuam a, khaw hmuh a thui/zau a, a lum lo va, a vawt lem lo bawk. March thlaah
hian pangpar hmingthang bingbi par leh chhawkhlei an vul a, a mawi hle; phul a
ro va, romei a tam a, khaw hmuh a thu/zau lo deuh thung.
BUANNEL CHANCHIN TAWI ka han sawi hmasa ang e.
Buannel kan tih mai tak hi Mizote chuan Lennu/Lenpa an ti thin. A inzawm deuh
rengin pahnih a awm a, a zau zawk hi Lennu an ti. Lentlang dawt chiah tlang
dunga awm a nih vang pawh a ni ang e. Tedim lam chuan Buannel an ti ve thung a,
‘buan’ tih chu ‘diak’ tihna a ni a, ‘nel’ tih chu ‘lei’ sawina a ni. Buan+nel
tih chu ‘lei diak’ tihna a ni mai awm e. ‘Nel tlang’ kan tih pawh ‘lei tlang’
tihna mai a nih hi. Lentlang chin hi Mizote rama ngaih thin a ni a, Tedim-ho
nen Buannel hmunah hian inremna siamin, Tedim-hovin helai hmun an sawi dan
‘Buannel’ tih pawh chu chhawm a ni zui ta niin an sawi.
ZOKHAWTHAR atang hian tan tawp mai teh ang.
Buannela kal tur hian ni khat nileng hun inpek a that ber avangin Zokhawthara
riah hi tih makmawhah ka ngai. Zokhawtharah hian Tourist lodge nuam zet an nei
a, double room fai tha tak, inthiarna nuam tak an nei bawk; mahse, chaw ei an
siam thei lo va hotel-ah ei a ngai thung. Homestay a awm ve nawk bawk a,
tourist lodge ai chuan a man a to hret thung. I thlenna te hian i kalna atana
pawimawh biak tur leh i mamawh tlangpui chu an hrilh thei vek ang che.
Zokhawthar atang hian zingkara chhuah a thlanawm ber. Tiau lui kanna lei bul
lawkah hian Police Station a awm a, inhriattir ve hrim hrim a tha e. Tiau lei
hi hawn phalna order a awm loh avangin mihringin an zawh theih tur chauha hawn
a ni a, tlai dar 6-ah an khar thin. Tiau lei bulah hian pawisa thlengtu an lo
awm nual ang a, i mamawh tawka i rin thleng la a sual lo vang. Buannel i
tlawhna tur chinah hian India pawisa hmang thei tho mah la, Burma pawisa i
hmanin i hlawk zawk dawn a ni. I hman ban a awm chuan India pawisa vekin an
thleng letsak leh mai ang che.
KHAWMAWI hi Tiau lui i kana Burma ram i dai
chiaha khaw hmasa ber, Tiau lui kama awm a ni a, Tiau lei i zawh chhuahin i
thleng nghal. Zing thingpui hi Khawmawiah hian in zawk la, ei in tur pawh a tam
zawk awm e. Mahse, ram dang (foreign) a nih tawh avangin thil man erawh a sang
far thung. India rama mineral water Rs 20/- man kha Burma-ah chua Rs 40/- man a ni tawh dawn. Mahse, a pawi lo,
zin (tourist) i nih kha, i pawisa thlauh chang an tam alawm. Tiau lei i kan
chiaha thil danglam i hmuh tur chu, zingkar pawh ni se mahni hna theuh thawkin
an lo bur ang a, an vei suau suau tawh ang a, dawr an lo hawng huai vek tawh
ang. Chuta i rilrua awm hmasa ber chu, ‘an va taima em!’ tih a nih ve ka ring.
BUANNELa kal tur hian i motor i keng thei a,
Buannel kalte tana motor park-na tur thlengin Maruti 800 pawh a kal thei.
Mahse, Tiau lei (leihlawn/leilawn a ni lo) hi an la hawn loh avangin Tiau lui i
dai kai a ngai thung. Motor leh two wheeler (125 an tih mai) hman tur a awm a,
motor hi chu biak lawk sa a tha zawk ang. Khawmawi - Buannel - Khawmawi hi
motor hman man a to hle, India pawisaa Rs 12000/- tal chu a ngai, to tak a ni.
Mahse, eng nge mawle, i zin khawthawng alawm le. India ram chhungah pawh
foreigner tan chuan hmun tlawh man a to bik zel hi.
TUKTHUAN ngaihtuah a ngai. Zingkara chhuak tur i
nih avangin Hmunluaha chaw ei siamtir mai kha a finthlak ber ang. Chumi tur
chuan Hualngo Ram Tourism lam kha bia la, an ngaihtuahsak thei ang che.
Nangmahni motor-a in kal a, ei tur in pai duh emaw, in siam chawp duh a nih
chuan in thu thu ni se. Hmunluahah hian hotel a awm lo va, siam chawptir a ngai
a, chaw ei man chu a to ve leh far bawk. Zo ar lian lem lo an lo talh chuan ar
man kha Rs 1000/-ah a intan phawt ang a, a bak chawhmeh chu an chhut belh ang.
Mi pakhat tan Rs 350/- vel turah ngai la a sual tam lo vang.
KHAWMAWI - HMUNLUAH hi mel 9 leh a chanve (15.6
kms) vel niin an sawi a, darkar 1 vel tlan a ni thung. Kawng hi metal a ni lo
va, kawng hmun thuma thena hmun hnih vel hi boulder phah a ni; a khu viau. Chho
kal a nih avangin, kawng a lo tha lem lo nen tlan chhung hi a rei deuh a ni.
Khawmawi atang hian khaw pahnih Lianhna leh Chawhte i pal tlang hnuah Buannel
thlen hmaa khaw tawp ber Hmunluah khua, in 32 vel lek khua i thleng ang.
Hmunluah khua atangin han hawi chho la, Lentlang dungpui a lo inzam zui mai ang
a; kan pi leh puten Lentlang rawn lawn liama thlan an rawn tlak dan te,
Lentlang chinah chuan Mizote ram luah chin a nih kumkhua thin dan te i
ngaihtuah ang a, eng emaw ti zawng takin i lunglen a kai tho ngei ang. Lentlang
leh Tiau inkarah hian Zo hnahthlak khua 50 chuang zet a awm a ni. Hmunluaha
tukthuan in ei zawhah puar delh pahin an biak in tlang atang khan khua chuan
la, ‘a va mawi em!/a va nuam em!’ i ti chul ngei ang.
HMUNLUAH - BUANNEL PARKING hi mel 5 (8 kms) vel
niin an sawi a, kawng a that lem loh avangin 40 mins vel tlan a ni e. Motor
park-na tur hmun rem tak a awm a, lung muanga motor dah theih a ni. Boruak pawh
a lo danglam zar tawh ang a, a vawt thiang raih tawh ang.
PARKING - BUANNEL hi mel 1 leh a chanve (4 kms)
vel niin an sawi. Heta tang hi chuan kea kal a ngai tawh dawn a, lentupui dik
tak zing hnuaiah, tuk loh ramngaw dik tak, boruak vawt leh thiang thap hrak
hnuaiah i kal tawh dawn a ni. Mizo i nih chuan i lung a awi hliah hliah ngei
ang. Tuan leh manga ata tu han khawih danglam loh, thing samin a bawh hmul
thuap thingkung upa tak takte chuan i mit a titlai dawn chiang a, hawina lam
apiangah ‘hei pawh, hei pawh’ i ti hrim hrim. Chhuk chho deuh euh euh te a awm
a, huphurh reng reng suh, i hah leh i chawl mai dawn alawm. Kawng chanve velah
luite tui thianghlim, Zo tui thiang dik tak kha a lo luang her her ang a, i
hmai te han phih dai la, a tui pawh i rin ai daiha a vawh kha. Thalai chak deuh
tak chuan darkar khatah Buannel a thlen theih a, haw lamah chuan darkar
chanveah motor dahna a thlen thlak leh theih. I kal rei zawng chu i thu thu a
ni e.
BUANNEL chhung hi chu chipchiarin ka sawi tawh
lo mai ang, nuam i tih dawn em avangin eng mah i hre leh tak tak chuang lo vang
:D A chhunga hmun pawimawh hrang hrangte hi ka han tar lang thlai thlai zawk
ang e. Tent kenga zan i riak dawn a nih chuan, Buannel tawntirh, chhura rual
rual thing din khupnaah khan a nuam ber ang.
1.
Zingvawnzawl/Zingvunzawl (Pawla kawtchhuah): Luh tan tirh maia tapchhak zawl tiat
vela lei inchhun pawn kha Pawla dinna a ni
e an ti. “Di nei lo Pawla’n a sai
an ti’ tia a sairawkherh/kherhpui lian tak mai nena a lo dinna kha.
2. I hma lama tlang pawng sang ber kha Hringlang tlang a ni.
3. Pawla kawt atanga i vei lam tlang sang ber lai kha Chawngtinleri puan vawnna
tlang a ni.
4. Hringlang tlang bul chiaha mi kha Ral ven tlang a ni a. Ral vengin mihring a
hmuh chuan, “Kan lu kan ban latu an lo
kal e, insaseng ru’ tiin a rawn au a, Buannela ramsa tlate chu ngaw tlimpuiah
an tlan lut vek thin an ti.
5. Adama thlan (hei chu a phuah chawp mah mah :D )
6. Chawngtinleri thlan
7. Chawngtinleri tui chawina
8. Chawngtinleri thi leh dar thurukna puk
9. Buannel chhunga luite luang kawi ngiai hi Chawngtinleri thai kawi an ti
bawk.
10. Lunglohtui
11. Chawngtinleri thutna tlang. A rilru a hrehawm chang apianga a thut
engthawlna hmun a ni. (a lo depress ve thin te pawh a ni mahna :D )
12. Mak ve deuh chu, Adama thlan an tih mai thlen dawna mual pawng tea thil awm
reng reng hi dah sawnin a hnuah a awmna ngaiah a lo awm leh thin an ti. Hei hi
chu min hruaituin amah ngeiin a fiah tawh thu a sawi ve tlat. Lung awm khawm
chu hmun hrang hrangah an dah darh a, a hnu thla hnihnaa an kal lehin a hmaa a
awm dan ang chiahin a lo awm leh e a ti.
I TIH MIAH
LOH TURTE:
1.
Bawlhhlawh paih suh, i mei chhem pawh leiin vur hlum leh vek rawh (Bawlhhlawh
paih darh ka hmu teuh, a pawi tak zet a ni. Mizote thanmawh bawk a ni e.)
2. Kraws
phun ve suh, an lo phun teuh a nih chu. A phuntute zah hle lo ila chuan ka paih
vek ang. Kraws hi phun tur ni lovin put tur zawk a ni e. Hmun hlu kan tihmelhem
zawk a ni tih hriat a tha. Eng kohhranho emawin Buannel an tlawh hriat rengna
lung an lo phun a nih chu, hahthlakin. Mi 23 an kal thu te an lo ziak a, ka
paih chak hle. A tul lo tak zet. Kan ram tlang hmun mawi leh nuama kraws phun
zel mai hi kan thiam tawk a la nih chhung chuan kan phak tawk a la hniam hle
tihna a ni. Kan uar tulh tulh lehnghal a, a manganthlak tak zet a ni.
3.
Thingkungah thu ziak tha deuh tar suh, a tul lo; tu engah mah a thawk chuang
lo. A tartuten thil tha an ti emaw an inti a, chu zawng chu a ni. Thingkung hi
thil nung a ni a, perek hi a ngeih bik lova, tihnat kher a tul lo. Thu ziak tha
deuh (Pathian thu pawh ni se) hian a leilung mawina (natural beauty) a tihmelhem
hle a ni. Sim hmak chi.
4.
Thingkung leh lungah i hming chhu suh, ‘ka la mawl zel e’ tihna a ni.
Tawp thut
ang, a sei tawh em mai :D Zokhawtharah bawk khan riak leh la a nuam ang.